Czy rzemieślnik założy łatwiej spółkę – oto jest pytanie – projekt nowelizacji ustawy o rzemiośle?

      Poselski projekt ustawy wniesiony do Sejmu zakłada zniesienie części wymogów dotyczących posiadania statusu rzemieślnika. Grupa posłów zaproponowała znaczną nowelizację ustawy o rzemiośle. Wnioskodawcy uważają, że obecne regulacje nie nadążają za dynamiką zmian i przekształceń form prowadzenia działalności gospodarczej przez mikro, małych i średnich przedsiębiorców.
      Przedstawiony projekt ustawy dotyczy m. in. zmiany definicji rzemieślnika, wykreślenia z katalogu działalności i usług niezaliczanych do rzemiosła (wyłączenia przedmiotowe) działalności handlowej, usług hotelarskich oraz wyłączenia z usług leczniczych działalności zakładów optycznych i umożliwienia nabycia statusu rzemieślnika fundacji rodzinnej, jeżeli przynajmniej jednym z fundatorów jest osoba fizyczna posiadająca status rzemieślnika w dniu wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych i która czynnie wykonuje działalność gospodarczą.
      Szczegółowa analiza zaproponowanych zmian wskazuje, że w zakresie definicji rzemiosła pozostawiono dotychczasowe, uniwersalne kryterium określające rzemiosło jako wykonywanie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę z wykorzystaniem posiadanych przez niego kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy, tj. w zawodach odpowiadających danemu rodzajowi rzemiosła. Co ważne, wprawdzie w obowiązującej ustawie o rzemiośle, od początku roku 2020 funkcjonują znowelizowane pojęcia „rzemiosła” i „rzemieślnika”, które w efekcie poprzedniej nowelizacji zostały częściowo dostosowane do obowiązujących realiów rynkowych bowiem ustawodawca umożliwił uzyskanie statusu rzemieślnika przez niektóre spółki prawa handlowego, jednak w okresie kilkunastomiesięcznego stosowania znowelizowanych przepisów praktyka pokazała, że przyjęte w ustawie rozwiązania są w tym zakresie dalece niewystarczające. Dynamika zmian i przekształceń form prowadzenia działalności gospodarczej przez mikro, małych i średnich przedsiębiorców pokazuje, iż konieczna jest dalsza nowelizacja przepisów w zakresie definicji rzemiosła i rzemieślnika, m. in. poprzez zastosowanie bardziej uniwersalnych kryteriów zaliczania określonych podmiotów do rzemiosła.
      W uzasadnieniu projektu zmiany ustawy czytamy, że problem ten dotyczy przede wszystkim spółek z ograniczoną odpowiedzialnością jako coraz powszechniejszej formy prowadzenia działalności gospodarczej. Aktualnie obowiązujące rozwiązania – ograniczające się do możliwości zaliczania do rzemiosła jedynie jednoosobowych spółek z o.o., do tego powstałych wyłącznie w wyniku przekształcenia z jednoosobowej działalności gospodarczej – w praktyce oznaczają, że za rzemieślników mogła zostać uznana znikoma część tego typu spółek, pomimo tego, że wiele spółek handlowych prowadzi działalność w przedmiocie tradycyjnie zaliczanym do rzemiosła. Co więcej, wiele tego typu spółek powstało w efekcie decyzji rzemieślników prowadzących przez lata jednoosobową działalność gospodarczą o zmianie tej formy prowadzenia działalności i utworzeniu spółki z o.o. – jednak bez zachowania skomplikowanej i kosztownej formy „przekształcenia”. Tego typu nie do końca „świadome” co do skutków decyzje rzemieślników, spowodowały niezamierzoną utratę „statusu” rzemieślnika przez znaczną liczbę przedsiębiorców w skali całego kraju.
      W związku z powyższym projektodawcy w ramach nowelizacji ustawy o rzemiośle zaproponowali następujące kierunki zmian definicji rzemieślnika:

• odejście od kryterium, aby wszyscy wspólnicy spółek handlowych musieli posiadać kwalifikacje zawodowe w rzemiośle i to wyłącznie w postaci dyplomu mistrza, świadectwa czeladniczego lub robotnika wykwalifikowanego w zawodzie odpowiadającym danemu rodzajowi rzemiosła, na rzecz kryterium wykorzystania w działalności spółki kwalifikacji zawodowych w rzemiośle (każdego rodzaju) przez co najmniej jednego wspólnika lub akcjonariusza spółki handlowej będącego osobą fizyczną,
• w przypadku spółek kapitałowych odejście od wymogu posiadania statusu jednoosobowej spółki kapitałowej oraz wymogu powstania tego typu spółki w wyniku przekształcenia z jednoosobowej działalności gospodarczej, na rzecz posiadania kwalifikacji zawodowych w rzemiośle przynajmniej przez jednego wspólnika (lub akcjonariusza) będącego osobą fizyczną.

      Dodatkowo w zapisie art. 1 ust. 2 zaproponowano – ważną zmianę – wykreślenie z katalogu działalności i usług niezaliczanych do rzemiosła (wyłączenia przedmiotowe) działalności handlowej, usług hotelarskich oraz wyraźnego wyłączenia z usług leczniczych w rozumieniu ustawy o rzemiośle – działalności zakładów optycznych.
     Działalność handlowa to obecnie bardzo często działalność towarzysząca działalności wielu rzemieślników. W obecnych realiach gospodarczych i rynkowych firmy rzemieślnicze dla zapewnienia sobie lepszej pozycji na rynku, poprawy wyników ekonomicznych prowadzonej działalności gospodarczej jak również uniezależnienia się od praktyk dużych sieci handlowych, niejako zmuszone są do organizacji i prowadzenia sprzedaży wytwarzanych wyrobów. Tworzenie punktów sprzedaży czy sieci sklepów sprzedaży takich wyrobów stało się popularnym rozwiązaniem w zakresie poszukiwania przez rzemieślników form zbytu oraz pozyskiwania klientów. W ten sposób działalność handlowa rzemieślników stała się immanentnym elementem prowadzonej działalności rzemieślniczej, co powoduje, że wyłączenie tego rodzaju działalności z rzemiosła nie znajduje już uzasadnienia. Obecne realia konkurencji wśród przedsiębiorców wymagają nie tylko stosowania różnych form prawnych prowadzenia działalności gospodarczej, ale także zachodzi potrzeba łączenia jej z działalnością stricte handlową. Przedmiotowa nowelizacja ustawy o rzemiośle ma być odpowiedzią na wynikające z nowej rzeczywistości gospodarczej i społecznej potrzeby rzemiosła, do czego niezbędnym wydaje się uznanie, że domeną rzemiosła jest nie tylko wytwarzanie produktów i świadczenie usług, ale także ich skuteczna sprzedaż.
      Ponadto – w nowelizacji – proponuje się dodanie zapisu art. 2 ust. 3 i przyjęcia, że status rzemieślnika nabywa fundacja rodzinna w rozumieniu zapisu art. 3 ust. 1 projektowanej ustawy o fundacji rodzinnej, jeżeli przynajmniej jednym z fundatorów jest osoba fizyczna posiadająca status rzemieślnika w dniu wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych i która czynnie wykonuje działalność gospodarczą. Przywołany projekt ustawy o fundacji rodzinnej reguluje kwestie organizacji i funkcjonowania fundacji rodzinnej, w tym prawa i obowiązki fundatora i beneficjenta. Celem regulacji jest więc kompleksowe wzmocnienie narzędzi prawnych do przeprowadzenia procesów sukcesyjnych poprzez dodanie do systemu prawa instytucji służącej do gromadzenia majątku rodzinnego, co pozwoli na zatrzymanie kapitału w kraju na wiele pokoleń oraz zwiększy potencjał inwestycji krajowych. Fundacja rodzinna ma minimalizować ryzyko nieudanej sukcesji i gwarantować kontynuację działalności biznesowej w tym nierzadko działalności rzemieślniczej. Kluczowe jest zapewnienie ciągłości przedsiębiorstwa prywatnego, w szczególności dla celów zabezpieczenia rodziny, co w przypadku rodzinnych firm rzemieślniczych ma niebagatelne znaczenie. Zaplanowane rozwiązanie jest ważne dla rzemieślników i przyszłości firm rzemieślniczych. W ten sposób, „rzemieślnicze” fundacje rodzinne będą mogły z powodzeniem zrzeszać się w strukturach samorządu gospodarczego rzemiosła i wspierać działalność związaną z kształceniem zawodowym w rzemiośle.
      Podsumowując ustawodawca uważa, że projekt ustawy powoduje pozytywne skutki społeczne, gospodarcze, finansowe oraz prawne, nie wymaga wydania aktów wykonawczych, co więcej wpłynie pozytywnie na sytuację mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców.
      Czas pokarze jak potoczą się losy projektu ustawy o zmianie ustawy o rzemiośle oraz jakie skutki taka zmiana wywoła – czy tylko pozytywne ?
     Ww. zagadnienia zostaną szczegółowo omówione na szkoleniu zatytułowanym „DOFINANSOWANIE KOSZTÓW KSZTAŁCENIA MŁODOCIANYCH PRACOWNIKÓW UDZIELANE W RAMACH POMOCY DE MINIMIS. NOWE ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE SPRAWOZDAŃ O UDZIELONEJ POMOCY PUBLICZNEJ. OBLIGATORYJNA WALORYZACJA ŚWIADCZEŃ. NOWA WYSOKOŚĆ DOFINANSOWANIA OD STYCZNIA 2023 ROKU”, które odbędzie się dnia 25 lipca.

Zapraszam serdecznie,
mgr Sebastian Wlazły