Wdrożenie ustawy o ochronie sygnalistów – Nowe obowiązki pracodawców

      Pod koniec września wejdzie w życie większość przepisów ustawy z 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów. Wśród podmiotów, które muszą objąć ochroną sygnalistów, są m.in. jednostki samorządu terytorialnego, w tym gminy. Co istotne, JST będą na gruncie ustawy odgrywać podwójną rolę – z jednej strony pracodawcy/usługobiorcy/kontrahenta, który musi wdrożyć procedurę zgłoszeń wewnętrznych, z drugiej zaś – ponieważ mają status organu publicznego – muszą ustalić odrębną procedurę zgłoszeń zewnętrznych.
      Jakie działania należy podjąć już teraz?
      Ustawa nie czyni rozróżnienia co do wejścia w życie obowiązków związanych z procedurą zgłoszeń wewnętrznych w poszczególnych obowiązanych podmiotach. Czyli podmioty zarówno ze sfery prawa prywatnego, jak i prawa publicznego, a więc również jednostki samorządu terytorialnego winny być przygotowane od 25 września 2024 r.
      Obowiązkowo system zgłoszeń wewnętrznych mają wdrożyć podmioty, na rzecz których pracę zarobkową wykonuje min. 50 osób.
      Do obligatoryjnego przyjmowania zgłoszeń wewnętrznych w ramach swoich struktur są zobowiązane także podmioty, które prowadzą działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych oraz przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa transportu i ochrony środowiska, które zostały określone w załączniku do dyrektywy o ochronie sygnalistów. W przypadku tej kategorii nie ma znaczenia liczba osób, które świadczą pracę na rzecz danego podmiotu.
      Należy pamiętać, że przeciwna interpretacja naraża na odpowiedzialność karną osoby, które nie podjęły właściwych działań zmierzających do wprowadzenia właściwych procedur. Grozić im może nie tylko odpowiedzialność wykroczeniowa dotycząca nieustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych, lecz także odpowiedzialność karna za istotne utrudnienie lub uniemożliwienie dokonania zgłoszenia. W tym drugim przypadku grożą surowe kary, w tym pozbawienia wolności. Jedyna możliwość zmiany terminu wejścia w życie przepisów obligujących do wdrożenia wewnętrznych systemów zgłaszania nieprawidłowości, podobnie jak innych zagadnień określonych w ustawie o ochronie sygnalistów, to jej nowelizacja. To zaś oznacza konieczność przejścia wszystkich obligatoryjnych kroków legislacyjnych.
      Czy, aby jednostka musiała wdrożyć procedurę wewnętrzną przyjmowania zgłoszeń, muszą być spełnione warunki dotyczące liczby mieszkańców i liczby pracowników, czy wystarczy, że będzie spełniony jeden z nich?
      Czy liczbę osób wykonujących pracę zarobkową ustalać łącznie dla urzędu i dla jej jednostek organizacyjnych, czy należy traktować je osobno?
      Czy każda gmina musi wprowadzić procedurę zgłoszeń zewnętrznych?
      O zawiłościach ustawy o ochronie sygnalistów będzie mowa na najbliższym szkoleniu w dniu 26 sierpnia 2024 r. z „Wdrożenia ustawy o ochronie sygnalistów – Nowe obowiązki pracodawców”, na które serdecznie zapraszamy.

Redakcja